Het goede verloop van demonstraties in de stad staat onder druk omdat ze, in vergelijking met de afgelopen decennia, slechter worden georganiseerd. Dat zegt Femke Halsema in AT5’s Het Gesprek met de Burgemeester. “Dat betekent dat wij als overheid een stap naar voren moeten doen en vaker moeten ingrijpen.”
Volgens de burgemeester wordt Amsterdam, de demonstratiehoofdstad van Nederland, nu vaker geconfronteerd met netwerkachtige organisaties, waarbij niet altijd duidelijk wie de organisatie is. “Of het zijn heel veel organisaties, die slecht onderling contact hebben. Ze hebben ook nauwelijks ordediensten en de politie maakt slecht contact. Dat betekent dat wij als overheid een stap naar voren moeten doen en vaker moeten ingrijpen.”
Kritiek
Deze week uitte mensenrechtenorganisatie Amnesty nog haar zorgen over politie-optredens bij demonstraties. “Amnesty International maakt daar terecht een opmerkingen over”, reageert Halsema. “Het liefst willen wij ook dat ze weer zelforganiserend worden. Dan kunnen wij toekijken en zorgen dat tegendemonstraties op veilige afstand blijven, dat het niet mengt en er geen gewelddadige conflicten zijn.”
Vakbonden, vredesbewegingen en milieubewegingen zorgden de afgelopen tientallen jaren voor het verloop van grote demonstraties. Halsema: “Ze hadden zelf bijvoorbeeld ordediensten. Als gezag kan je dan naar achteren leunen en het over kan laten.”
Halsema zelf deed in haar studententijd veelvuldig mee aan demonstraties. “Ook als Kamerlid. En ik ben de grote herdenkingen geweest die ook een demonstratie-element in zich hadden, zoals bij Theo van Gogh. Ook nam ik deel aan een demonstratie tijdens het ambt toen er vanuit Amerika de Nashville-verklaring kwam overwaaien tegen de LHBTIQ-gemeenschap. Ik heb toen deelgenomen aan een manifestatie bij het homomonument.”
Over haar rol als burgemeester in relatie tot demonstraties zegt ze: “Ik vind in principe dat ik niet deel heb te nemen aan demonstraties, behalve als algemene mensenrechten en waarden van de stad in het geding zijn en het onderwerp dus boven het politieke debat verheven is. In een enkel geval denk ik dat de stad het ook van mij verwacht.”
De burgemeester ziet een nieuwe demonstratiebeweging in opkomst. “Je kan het ook positief benaderen: heel veel mensen zijn betrokken bij de samenleving en de publieke zaak. Ze nemen de moeite om op hun vrije zaterdag naar de Dam en het Museumplein te komen en hun onvrede kenbaar te maken. Dat is ook een goede zaak. Heel veel jonge mensen maken zich zorgen over het klimaat. Zolang het vreedzaam gebeurt, de overlast binnen de perken blijft, is er geen reden om er negatief over te zijn.”
Ze vervolgt: “Het verlangt van de demonstranten zelf dat zij ook hun demonstraties goed organiseren. Ik hoop dat als de nieuwe maatschappelijke bewegingen meer ervaring opdoen, zij ook hun demonstraties ordelijker en beter kunnen organiseren.
Politie
Wie toch de regels overtreedt, moet rekening houden met optreden van de politie. “Je moet je aan de voorschriften van het gezag houden. Kies je ervoor om burgerlijk ongehoorzaam te zijn, dan moet je zorgen dat je beschikbaar bent voor de politie om je in te rekenen en een proces-verbaal op te laten maken”, aldus Halsema.
Ze besluit: “Het rumoer gaat door. We moeten het rapport van Amnesty serieus nemen en heel kritisch kijken naar of we onze bevoegdheden matig en goed inzetten. Ook moeten we goed in gesprek zijn met organiseren van demonstraties. Mijn oproep aan hen is: hoe beter je jezelf organiseert, hoe beter je afspraken met ons maakt, hoe meer wij je in vrijheid met rust kunnen laten.”
In Het Gesprek met de Burgemeester komt ook de brand in het containercomplex in Riekerhaven aan bod. Burgemeester Halsema wil dat er een onderzoek komt naar de brand en de veiligheid van het complex.
